Ziek-zijn, beter-worden

Mijn bespiegelingen over ziek-zijn zet ik voort. We moeten bedenken, om met een voorbeeld te spreken, dat een vliegtuig meestal niet door één maar altijd door meerdere oorzaken neerstort. Achteraf kan hierin wel enige ordening in worden gebracht (als de patiënt is overleden) maar voorspellen (waaraan de patiënt zal sterven) is zo mogelijk nog veel gecompliceerder, omdat er veel afhankelijkheden een rol spelen. Hier past dan ook  bescheidenheid, iets dat je niet of weinig tegenkomt. Men meent de oorzaak te weten, iedere terughoudendheid laat men varen, de overledene kan immers niets meer terug zeggen. Patiënten, omstanders, artsen claimen nog te veel het machine-model bij zoiets gecompliceerds en raadselachtigs als het menselijk lichaam en -geest. Daarmee wordt iets vitaals en belangrijks, schijnbaar achteloos, weggesneden.

Maar hoe kunnen we toch een aantal specifieke patiënt gebonden risico’s in kaart brengen, naast de uitkomsten uit de gebruikelijke onderzoeksmethoden? Het lot tarten, uitdagen? Prikkelen om meer over de onvermijdelijkheid van ziek-zijn te weten te komen? Je kan bijvoorbeeld een crises uitlokken door naar een ander land, met andere gewoonten te gaan. Waar anders over ziek-zijn wordt nagedacht. Daarbij risico’s nemen die onbeheersbaar zijn, die je dieper de afgrond instorten? Een nog betere specialist zoeken? Alles valt of staat met het stadium van ziek-zijn en dat is al ingewikkeld genoeg, zeker als er meerdere aandoeningen en specialisten in geding zijn.

Natuurlijk kunnen en weten we veel en is genezing in veel gevallen mogelijk, dankzij kundige en goed opgeleide artsen, die overigens net als wij, gewone stervelingen, worstelen  met existentiële vragen. Maar het zijn helaas meestal de succesverhalen die vooral de ronde doen. Over de complicaties die optreden na ingrepen horen we maar weinig. Daarmee wordt opnieuw iets weggedrukt, ontkent. Geminacht?

In plaats van onze machteloosheid onder ogen te zien zoeken en verschaffen we geruststelling, zeker als de balans tussen ziek- en gezond-zijn onomkeerbaar is verstoord. Niet onbegrijpelijk maar daardoor loop je wel het risico om jezelf ooit nog eens uit handen te geven. De angst die hierbij vrijkomt, als je dat wel doet, mag niet aan de oppervlakte komen, niet bij de ‘patiënt’ en zijn ‘omgeving’. We verhinderen elkaar steeds de vraag te stellen naar ‘wat we hier op deze wereld deden en nog doen?’ Wij doen onszelf en elkaar geweld aan, zo ontnemen we elkaar de mogelijkheid om zelfs maar een glimp van de eeuwigheid in ons op te nemen.

@Bram Zoon (Hospital Quirón, Torrevieja, oktober 2017)

Over Bram Zoon

Bram Zoon komt uit een gezin van zeven jongens en een meisje. Hij studeerde bedrijfs- en organisatiekunde in Rotterdam (EUR) en Utrecht (Master of Management Change). In december 2010 debuteerde Zoon met Gloed van Liefde, een egodocument. Twee jaar later volgden Egbert Reitsma: architect en kunstschilder en Hemelsplein, een novelle over de zoektocht naar waarheid van econoom Jacob Walbeek. Maart 2014 verscheen De rots van Calpe, waarvan nog datzelfde jaar een tweede druk verscheen. In datzelfde jaar werd Glow of Love bij America Star Books gepubliceerd. In juni 2015 kwam De illusie van de zelfbepaling uit, een bundeling van filosofische essays; prof. dr. Frans Jacobs schreef het voorwoord. Onlangs (september, 2018) kwam de novelle Villa Minerva - Kroniek van een dagboekschrijver, uit bij Brave New Books. Maart 2020 verscheen het essay Kabinet van Heidegger.